قانون 4 2 1

مایعات بدن

حدود 60-55 % درصد بدن بالغین و 78% وزن بدن نوزادان را آب تشکیل می دهد که البته با افزایش سن میزان مایعات بدن بدلیل افزایش میزان چربی کاهش می یابد، علاوه بر این، میزان مایعات بدن در زنان بدلیل تجمع بیشتر چربی  کمتر از مردان است.

مصرف روزانه آب

    آب از دو راه عمده به بدن اضافه می شود:

1-   به شکل مایعان یا آب موجود در غذاها که رویهم بطور طبیعی حدود 2100 میلی لیتر در روز است

2-   در نتیجه اکسیداسیون کربوهیدراتها که بطور طبیعی در حدود 200 مبلی لیتر است.

دفع روزانه آب

1-   دفع نامحسوس مایع:      الف: تبخیر از راه مجاری تنفسی

                                           ب: انتشار از طریق پوست

2-   تعریق: دفع آن بستگی به میزان فعالیت بدنی و دمای محیط دارد ولی بطور طبیعی در حدود 100 میلی لیتر است.

3-   مدفوع: میزان آن بسیار کم و در حدود 100 میلی لیتر است

4-   کلیه ها: باقیمانده دفع آب از طریق کلیه ها صورت می گیرد.

نکته:

1-   مایعاتی که از بدن دفع می شود از رابطه یک سوم و دو سوم تبعیت می کنند.

2-   حدود یک سوم آب از طریق نامحسوس و دو سوم از طریق ادرار دفع می شوند.

3-   حدود یک سوم دفع نامحسوس از طریق تنفس و دو سوم از طریق پوست صورت میگیرد.

بخشهای مایع بدن:

1-   مایعات داخل سلولی : 60% مایع بدن را در بر می گیرد(28 لیتر).

2-  مایعات خارج سلولی : 40% مایع بدن را تشکیل می دهد(14 لیتر) که خود از دو قسمت؛ مایع میان بافتی(11 لیتر) و پلاسمای خون(3 لیتر) تشکیل شده است.

3-   مایع ورای سلولی: مایع موجود در فضای سینوویال، صفاقی، پریکارد، داخل چشمی و...(2-1 لیتر)

مایع درمانی

1.  maintenance : میزان مایعی که روزانه فرد برای حفظ محیط داخلی به آن نیاز دارد.

2.  Deficit: مقدار کمبود مایع فرد در روز

3.  Special State: محاسبه میزان مایع در موارد ویژه

4.  Bleeding Replacement: جایگزینی خون

ارزیابی حجم مایع داخل عروقی بستگی به:

1-   تایخچه بیمار

2-   فشارخون سیستمیک ( فشارخون در حالت خوابیده و ایستاده).

3-   ضربان قلب

4-   برون ده ادراری

5-   هماتوکریت

6-   اوره خون

7-   الکترولیت ها

8-   میزان PH و گازهای خون شریانی

9-   فشار ورید مرکزی

Maintenance مایع نگهدارنده

  میزان مایع لازم برای جایگزینی ادرار، تعریق، پوست و تبخیر ریوی است.

نحوه محاسبه مایع  Maintenance برای بزرگسالان

وزن×2(عدد ثابت برای بالغین)× مدت(مثلاً 24 ساعت)= مقدار مایع مورد نیاز

   مثال: یک فرد 50 کیلوگرمی برای یک روز NPO چقدر سرم بگیرد؟

                                                                                         2400= 50×2× 24

نکته: سرم نگهدارنده باید حاوی املاحی باشد که جبران املاح از دست رفته از طریق این موارد را بنماید.

الکترولیت لازم برای مایع نگهدارنده بزرگسالان

1.  سدیم meq/lit 35

2.  پتاسیم meq/lit 20

3.  یعنی در هر لیتر سرم باید 10 سی سی کلرید سدیم 20% و کلرید پتاسیم 15% لازم است.

4.  لازم به ذکر است زمانی پتاسیم به سرم اضافه می شود که ادرار برقرار باشد

5.  حداکثر پتاسیم تجویزی در 24 ساعت meq/lit 3

نحوه محاسبه مایع  Maintenance برای اطفال در 24 ساعت

   قانون 20-50-100

1.  به ازای ده کیلوگرم  اول در 24 ساعت: 100 سی سی بازای یک کیلو وزن بدن

2.  ده کیلوگرم  دوم: 50 سی سی بازای یک کیلو وزن بدن

3.  بیش از 20 کیلو وزن: به ازای هر کیلو 20 سی سی

   مثال: مایع نگهدارنده برای یک روز برای یک کودک 22 کیلوگرمی چقدر است:

1000=100× 10

500=50× 10

40=20× 2

مایع نگهداره برای 24 ساعت : 1540

نحوه محاسبه مایع  Maintenance برای اطفال در هر ساعت

    قانون 1-2-4

1.  به ازای ده کیلوگرم  اول: 4 سی سی بازای یک کیلو وزن بدن در هر ساعت

2.  ده کیلوگرم  دوم: 2 سی سی بازای یک کیلو وزن بدن

3.  بیش از 20 کیلو وزن: 1 سی سی بازای یک کیلو وزن بدن

مثال: یک کودک 14 کیلوگرمی چقدر سرم برای 6 ساعت نیاز دارد:

40=4× 10

8=2× 4

288=6× 48